Spadkobranie

Dyspozycja wkładem na rachunku bankowym na wypadek śmierci jego posiadacza jest opisana w Prawie bankowym. Polega na powiadomieniu banku, że klient chce, aby po jego śmierci pieniądze z jego rachunku zostały wypłacone wprost – bez przeprowadzania postępowania spadkowego – wskazanej przez niego osobie. Pieniądze wypłacamy osobie wskazanej w dyspozycji banku, gdy zgłosi się do oddziału z dokumentem potwierdzającym:

• śmierć klienta oraz 
• stopień pokrewieństwa ze zmarłą osobą.

Dyspozycję taką mogą złożyć wyłącznie posiadacze kont oszczędnościowo‑rozliczeniowych, kont oszczędnościowych oraz rachunków terminowej lokaty oszczędnościowej (przy czym muszą być to rachunki indywidualne, a nie wspólne).

Krąg krewnych, którym można w ten sposób przekazać pieniądze, jest ściśle ograniczony i obejmuje:

• małżonka,
• rodzeństwo,
• wstępnych (rodzice, dziadkowie)
• i zstępnych (dzieci oraz wnuki).

Posiadacz rachunku może złożyć dyspozycję na wypadek śmierci na rzecz wielu osób albo ograniczyć się do jednego członka rodziny.
Dyspozycję taką można w dowolnym czasie odwołać lub zmienić.

W ramach dyspozycji na wypadek śmierci wypłacimy nie więcej niż równowartość dwudziestokrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku. Jeśli kwoty na rachunkach przekraczają ten limit, reszta pieniędzy jest dziedziczona w ramach spadkobrania. Szczegóły na stronie GUS Uruchomi się w nowym oknie w zakładce Przeciętne wynagrodzenie.

Gdy dowiemy się o zgonie naszego klienta, który złożył dyspozycję na wypadek śmierci, powiadomimy o tym osobę, dla której została ona złożona. Zapisobiercę (w tym małoletniego) powiadamiamy listownie. Powiadomienie jest wysyłane na adres wskazany w dyspozycji na wypadek śmierci.

Jeśli wiesz, że taką dyspozycję złożono na Twoją rzecz, nie musisz czekać na informację. Możesz odwiedzić nasz oddział od razu. 

Jeśli dyspozycja dotyczy osoby małoletniej, albo ubezwłasnowolnionej i jesteś jej reprezentantem, pamiętaj o dostarczeniu nam prawomocnego postanowienie sądu opiekuńczego. Musi ono wskazywać jak możesz dysponować środkami z dyspozycji na wypadek śmierci. 
Osobę małoletnią albo ubezwłasnowolnioną reprezentuje opiekun prawny.

Jeśli jesteś spadkobiercą, odwiedź dowolny oddział. Zabierz ze sobą oryginały, albo poświadczone notarialnie kopie: 

• dokumentu wskazującego osobę zmarłą:
  • akt zgonu
• dokumentu wskazującego kto po niej dziedziczy:
  • prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, 
  • akt poświadczenia dziedziczenia, który możesz uzyskać u notariusza,
  • ewentualnie inny dokument, który w tej sytuacji potwierdza, kto jest spadkobiercą (np. europejskie poświadczenie spadkowe, orzeczenie spadkowe zagranicznego sądu, czy innej właściwego w takiej sprawie instytucji zagranicznej),
• dokumentu wskazującego jak spadkobiercy dzielą się pieniędzmi na rachunku:
  • sądowy dział spadku albo, 
  • notarialny dział spadku albo,
  • umowę o dział spadku z poświadczonymi notarialnie podpisami.

Jeśli nie masz dokumentu wskazującego jak będziecie dzielić spadek, możecie również złożyć w oddziale banku oświadczenie dotyczące podziału pieniędzy na kontach zmarłego. Pamiętaj, że aby wypłacić pieniądze ze spadku, oświadczenie takie muszą złożyć wszyscy spadkobiercy.

Koszty pogrzebu możemy zwrócić tylko na podstawie rachunków i faktur, które potwierdzają poniesienie kosztu pogrzebu naszego klienta (posiadacza rachunku). Paragony, czy zaświadczenia nie będą wystarczające. Pamiętaj, że dokumenty muszą wskazywać jednoznacznie na związek z pogrzebem klienta. 
Po dostarczeniu tych dokumentów zwrócimy Ci np. koszty przewozu zwłok, zakupu miejsca na cmentarzu, nabycia trumny, zakupu odzieży dla osoby zmarłej, wykopania i wymurowania grobu, kremacji zwłok, zakupu kwiatów i wieńców, poczęstunku osób biorących udział w pogrzebie, postawienia nagrobka (w granicach kosztów zwykle w takich przypadkach ponoszonych).

Ważne, aby faktura, czy rachunek:

• był wystawiony na imię i nazwisko osoby, która wnioskuje o zwrot kosztów pogrzebu,
• zawierał informację dotyczące osoby zmarłej np.: „Organizacja pogrzebu Jan Kowalski, zgon”, „Przyjęcie po pogrzebie Jan Kowalski, zgon”,
• był opłacony (nie możemy zwrócić kosztów, które zostaną dopiero poniesione, albo co do których nie mamy informacji, że zostały już zapłacone),
• był oryginałem lub kopią potwierdzoną przez ZUS, jeżeli oryginały zostały wcześniej złożone w ZUS.
   

Zmarły miał kredyt z ubezpieczeniem na życie i wskazał bank jako uposażonego

W tej sytuacji zgłosimy roszczenie do ubezpieczyciela, jeśli jest nim Santander Allianz (wcześniej Santander Aviva), Warta, UNIQA (AXA), MetLife.
Dostarcz do oddziału banku odpowiednie dokumenty, których oczekuje ubezpieczyciel zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia. Najczęściej są to:

• akt zgonu,
• kopia karty zgonu lub inny dokument o przyczynie zgonu,
• nazwa i adres przychodni rejonowej, placówki Podstawowej Opieki Zdrowotnej, lekarza rodzinnego kredytobiorcy,
• dokument z policji lub prokuratury - jeśli prowadziły postępowanie (lub adresy tych placówek i nr sprawy - jeśli postępowanie jeszcze się nie zakończyło).

Na wypadek gdyby ubezpieczyciel zażądał dodatkowych informacji pozostaw swoje dane kontaktowe w oddziale banku.

Zmarły miał kredyt z ubezpieczeniem na życie i nie wskazał banku jako uposażonego

Skontaktuj się z ubezpieczycielem i zgłoś roszczenie.
Pomocne informacje w sprawie zgłoszenia roszczenia znajdziesz na stronie ubezpieczyciela.

Zgodnie z prawem majątek i długi zmarłego przechodzą na spadkobierców. Oznacza to, że po śmierci kredytobiorcy, obowiązek spłaty kredytu przechodzi na osoby, które nabyły spadek na podstawie postanowienia sądu lub aktu dziedziczenia. Kredyt po śmierci nie ulega umorzeniu. 
Najczęściej śmierć kredytobiorcy nie wywołuje zmian w treści umowy kredytowej, chyba że umowa przewiduje jej wygaśnięcie z chwilą śmierci.

Zmarł kredytobiorca
 
Informacje o kredytach zmarłego możemy przekazać spadkobiercom.

Dostarcz do oddziału banku do wglądu oryginał dokumentu:

• prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub,
• akt poświadczenia dziedziczenia, sporządzony przez notariusza lub,
• europejskie poświadczenie spadkowe.

Jeśli chcesz dokonać dobrowolnej spłaty przed uzyskaniem jednego z ww. dokumentów, udaj się do oddziału banku i dokonaj spłaty na wskazany rachunek.

Co, jeśli jesteś współkredytobiorcą

Nadal odpowiadasz za spłatę całego kredytu na podstawie zawartej umowy. Twoja odpowiedzialność jest solidarna wraz ze spadkobiercami. Jeśli konto osoby zmarłej było rachunkiem do spłaty kredytu, złóż w oddziale banku wniosek o zmianę rachunku do spłaty.  

Co, jeśli jesteś poręczycielem

Nadal umowa poręczenia Cię obowiązuje. W dalszym ciągu odpowiadasz za spłatę kredytu wraz ze spadkobiercami.

Jeżeli przyjąłeś spadek z dobrodziejstwem inwentarza, dostarcz do oddziału:

• spis inwentarza - może go sporządzić właściwy komornik sądowy na Twój wniosek albo
• wykaz inwentarza  - możesz go sporządzić samodzielnie według ustalonego urzędowego wzoru, dostępnego na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości. Wykaz inwentarza po sporządzeniu złóż w sądzie albo u notariusza, a następnie przedstaw go w oddziale banku (z pieczątką sądu lub z protokołem notariusza).

Pamiętaj! Aby zrealizować spadkobranie udaj się do oddziału z dostępem do usług maklerskich. Znajdź oddział Uruchomi się w nowym oknie

Jeśli jesteś jedynym spadkobiercą (i nie jesteś małżonkiem zmarłego) przedstaw w oddziale banku następujące dokumenty:

• prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo
• akt poświadczenia dziedziczenia, sporządzony przez notariusza,
• jeżeli spadkodawca zmarł przed dniem 1 stycznia 2007 roku – zaświadczenie z urzędu skarbowego o zwolnieniu z zapłaty podatku od spadków i darowizn lub że należny podatek został zapłacony lub że zobowiązanie podatkowe uległo przedawnieniu,
• oświadczenie wskazujące urząd skarbowy właściwy dla spadkobiercy według jego miejsca zamieszkania.

Jeśli jesteś jedynym spadkobiercą będącym małżonkiem zmarłego przedstaw w oddziale banku następujące dokumenty:

• prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo akt poświadczenia dziedziczenia, sporządzony przez notariusza,
• oświadczenie o pozostawaniu ze zmarłym w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej albo dokument potwierdzający rozdzielność majątkową (akt notarialny, postanowienie sądu),
• jeżeli spadkodawca zmarł przed dniem 1 stycznia 2007 roku – zaświadczenie z urzędu skarbowego o zwolnieniu z zapłaty podatku od spadków i darowizn lub, że należny podatek został zapłacony lub, że zobowiązanie podatkowe uległo przedawnieniu,
• oświadczenie wskazujące urząd skarbowy właściwy dla spadkobiercy według jego miejsca zamieszkania.

Kilku spadkobierców
Jeśli jesteś spadkobiercą, przedstaw w oddziale banku następujące dokumenty:

• prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo akt poświadczenia dziedziczenia, sporządzony przez notariusza,
• jeżeli spadkodawca zmarł przed dniem 1 stycznia 2007 roku – zaświadczenie z urzędu skarbowego o zwolnieniu z zapłaty podatku od spadków i darowizn lub, że należny podatek został zapłacony lub, że zobowiązanie podatkowe uległo przedawnieniu,
• oświadczenie wskazujące urząd skarbowy właściwy dla spadkobiercy według jego miejsca zamieszkania (nie jest konieczne, jeśli zdecydujesz się na podpisanie umowy działu spadku na naszym formularzu), 
• umowę działu spadku podpisaną w oddziale na naszym wzorze lub według własnego wzoru podpisaną w obecności pracownika BM (do oddziału powinni stawić się jednocześnie wszyscy spadkobiercy lub ich pełnomocnicy) albo własną umowę w wersji z podpisem notarialnie poświadczonym uwierzytelnionymi przez polską placówkę dyplomatyczną lub przez urzędnika państwa obcego zgodnie z Konwencją znoszącą wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych, sporządzoną w Hadze dnia 5 października 1961 r. (apostille)  albo w formie aktu notarialnego), przy czym dokumenty zewnętrzne, stworzone poza placówką BM w oryginale lub urzędowo poświadczonej kopii,
• oświadczenie o pozostawaniu ze zmarłym w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej albo dokument potwierdzający rozdzielność majątkową (akt notarialny, postanowienie sądu)- w przypadku małżonka.

Jeśli jesteś spadkobiercą, dostarcz do oddziału naszego banku do wglądu oryginały poniższych dokumentów:

• akt zgonu uczestnika funduszu,
• prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia  spadku lub wypis zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia lub europejskie poświadczenie spadkowe,
• prawomocne orzeczenie sądu o dziale spadku albo umowa o dział spadku zawarta między wszystkimi spadkobiercami, jeżeli jest więcej niż jeden spadkobierca (istnieje również możliwość złożenia przez wszystkich spadkobierców przed pracownikiem Banku zgodnego oświadczenia o dziale spadku, w części odnoszącej się do jednostek uczestnictwa)
• dokument tożsamości spadkobiercy,
• jeśli działasz w imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub osoby o ograniczonej zdolności do czynności prawnych – zgoda sądu opiekuńczego na złożenie zlecenia transferu lub odkupienia jednostek uczestnictwa,

• jeżeli jesteś nierezydentem – certyfikat rezydencji, jeśli będziesz się nim posługiwać,
• jeżeli spadkodawca zmarł przed 1 stycznia 2007 r. – zaświadczenie z urzędu skarbowego o zwolnieniu z zapłaty podatku od spadków i darowizn lub o zapłacie należnego podatku lub o przedawnieniu zobowiązania podatkowego.

Możemy Cię także poprosić o dodatkowe dokumenty, np.

• jeśli działasz w imieniu osoby małoletniej/ubezwłasnowolnionej – prawomocne postanowienie sądu opiekuńczego o sposobie dysponowania środkami pochodzącymi z dyspozycji na wypadek śmierci,

• w przypadku transferu z IKE zmarłego na IKE zapisobiorcy – potwierdzenie zawarcia umowy IKE przez zapisobiorcę,
• przy zwrocie kosztów pogrzebu – rachunki i faktury, które potwierdzają koszty pogrzebu zmarłego posiadacza funduszy inwestycyjnych.

Pamiętaj! Wszyscy spadkobiercy muszą przyjść do naszego oddziału. Nie muszą jednak tego robić  w tym samym momencie. Wypłatę spadku zrealizujemy dopiero, gdy przyjdzie ostatni spadkobierca albo jego pełnomocnik.

Jeśli nie możesz stawić się osobiście możesz udzielić pełnomocnictwo osobie, która będzie Cię reprezentować.

Ważne, aby pełnomocnictwo było udzielone do określonych czynności (nie może to być ogólne pełnomocnictwo), w tym przypadku do działu i wypłaty środków z rachunków bankowych.

Pamiętaj, że sam podpis na pełnomocnictwie nie wystarczy, jeśli NIE składasz go osobiście w obecności pracownika banku.
Pełnomocnictwo musi być opatrzone potwierdzeniem podpisu przez notariusza, jeśli:

• przynosi je do banku pełnomocnik, 
• albo jest przesyłane pocztą lub kurierem w oryginale.

Jeśli jesteś za granicą, zamiast notariusza podpis poświadczyć może polski konsul.

Zobacz wzór pełnomocnictwa Uruchomi się w nowym oknie

Jeśli dysponujesz zagranicznymi dokumentami potwierdzającymi nabycie spadku, pamiętaj o ich przetłumaczeniu na język polski przez tłumacza przysięgłego. 
Do banku należy dostarczyć zarówno oryginał dokumentu jak i jego tłumaczenie.

Poza tłumaczeniem potrzebujemy też zwykle potwierdzenia, że dokumenty spadkowe wydała uprawniona osoba (sąd, urząd, itp.). Do tego potrzebne jest apostille (sprawdź jakie kraje stosują apostille Uruchomi się w nowym oknie), albo legalizacja tych dokumentów.

Jeśli wśród spadkobierców jest osoba małoletnia lub ubezwłasnowolniona musisz mieć prawomocne postanowienie sądu opiekuńczego dotyczące działu spadku.
 

Pamiętaj! Jeśli chcesz wypłacić, albo przelać na inny rachunek pieniądze osoby małoletniej, albo ubezwłasnowolnionej, które przekraczają kwotę zwykłego zarządu, poprosimy Cię o okazanie zgody sądu opiekuńczego na takie czynności.