Sytuacja na rynkach finansowych w 5. dniu kryzysu ukraińskiego
W minionym tygodniu (21 – 27.02.2022) zrealizował się czarny scenariusz konfliktu na linii Ukraina – Rosja. Początkowo Rosja uznała niepodległość dwóch samozwańczych, separatystycznych republik na terenie Ukrainy – Doniecka i Ługańska, a także zaoferowała im pomoc i współpracę. Następnie Rosja zaatakowała Ukrainę m.in. bombardując Kijów oraz atakując ukraińskie lotniska. Siły zbrojne Ukrainy bronią terytorium kraju, a kraje zachodnie ogłaszały nałożenie na Rosję kolejnych sankcji. Jednocześnie prezydent USA Joe Biden zaznaczył, że amerykańskie wojska nie będą brały udziału w wojnie, o ile Rosja nie wkroczy na terytorium NATO (Ukraina, w przeciwieństwie do Polski, nie jest członkiem NATO). W niedzielę prezydent Rosji Władimir Putin wydał rozkaz o postawieniu wojsk jądrowych w stan gotowości.
Wobec bezprecedensowej w historii polskiej giełdy bliskości konfliktu zbrojnego wszelkie inne czynniki zeszły na dalszy plan, a wyceny krajowych aktywów dynamicznie się zmieniały w zależności od informacji napływających zza naszej wschodniej granicy. Polski rynek akcyjny w ubiegłym tygodniu spadł o 8,0% (indeks WIG), a relatywnie lepiej od szerokiego rynku zachowały się mniejsze spółki przy indeksie sWIG80 spadającym o 6,4%. Największe spółki zgrupowane w indeksie WIG20 spadły o 8,0%, a indeks średnich spółek mWIG40 zmniejszył swoją wartość o 8,7%.
Spośród dużych polskich spółek sytuacja w Ukrainie najmocniej przełożyła się na notowania spółki odzieżowej LPP (spadek wartości akcji w minionym tygodniu o 36,1%), która prowadzi swoje salony zarówno w Rosji, jak i na Ukrainie, a także dotychczas planowała intensywny dalszy rozwój sieci sklepów w tych krajach.
Na rynkach geograficznie bliskich Rosji zmienność również była podwyższona. Indeksy krajów bałtyckich Litwy (OMX Vilnius Index), Łotwy (OMX Riga Index) i Estonii (OMX Tallinn Index) spadały odpowiednio o 3,2%, 2,8% oraz 3,3%, a giełda w Finlandii (OMX Helsinki Index) zmniejszyła swoją wartość o 3,2%. Indeks 50 największych spółek notowanych na Moskiewskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (RTS Index) spadł o 32,7% w ujęciu dolarowym.
Giełdy globalne także reagowały na agresję Rosji i rosnącą niepewność na rynkach finansowych, choć dynamika zmian była niższa niż w naszym regionie. W szerszej perspektywie, konflikt ukraińsko-rosyjski był traktowany jako wydarzenie o charakterze jedynie regionalnym. Indeksy amerykańskie S&P500 oraz Nasdaq Composite ostatecznie zamknęły tydzień wzrostami o 0,8% oraz 1,1%, niemiecki DAX spadł o 3,2%, a japoński Nikkei spadł o 2,4%.
Na rynkach obligacji nie było widać paniki – 10-letnie obligacje skarbowe Polski zwiększyły rentowność o 13 punktów bazowych (ich cena spadła), a 10-letnie obligacje skarbowe USA zwiększyły rentowność o 4 punkty bazowe.
Spośród surowców wysokie wzrosty zaliczyły notowania węgla (kontrakty na węgiel notowane w Rotterdamie wzrosły o 28,9%), a notowania ropy przekroczyły w ostatnich dniach psychologiczną barierę 100 USD, zamykając jednak tydzień notowaniami na poziomie ponad 94 USD (wzrost o 0,6% w skali tygodnia). Notowania złota, zwyczajowo postrzeganego jako odpowiednie aktywo w czasach rosnącej niepewności, zachowywały się stabilnie, kończąc tydzień niewielkim spadkiem o 0,6%.
Kraje Unii Europejskiej oraz inne, m.in. Stany Zjednoczone, Wielka Brytania oraz Kanada ogłosiły nałożenie sankcji na Rosję, uwzględniających między innymi zablokowanie transakcji z operatorem gazociągu Nord Stream 2. Ponadto, zakazano transakcji z rosyjskim Bankiem Centralnym, a Przewodnicząca Komisji Europejskiej zadeklarowała wycofanie pewnej liczby rosyjskich banków (lista banków jeszcze nie jest znana) z systemu SWIFT, co spowoduje odłączenie tych banków od międzynarodowego systemu finansowego i zaszkodzi ich zdolności do działania na całym świecie, blokując np. zdolność do eksportu i importu. Unia Europejska zamknęła swoją przestrzeń powietrzną dla rosyjskich samolotów. Aktywa W. Putina (Prezydent Rosji) i S. Lavrova (rosyjski Minister Spraw Zagranicznych) mają zostać zamrożone. Rozszerzono również listę rosyjskich podmiotów objętych sankcjami w handlu zagranicznym. Dodatkowo, Norges Bank, będący jednym z największych na świecie funduszy majątkowych, zapowiedział sprzedaż wszystkich rosyjskich aktywów (na koniec 2021 r. posiadali rosyjskie akcje o wartości 3,1 mld USD). Równocześnie kolejne kraje, w tym Polska, deklarowały pomoc w dozbrojeniu ukraińskiej armii, przekazując broń i amunicję.
Wpływ rosyjskiego ataku oraz nałożonych sankcji na rynki finansowe jest trudny do przewidzenia. W obecnym momencie można już jednak mówić o zapaści rosyjskiego rynku finansowego (w tym podniesienie stóp procentowych z 9,5% do 20%) oraz załamaniu notowań rubla. Jednocześnie inwestorzy, zwłaszcza zaangażowani w aktywa w rejonach geograficznie bliskich Rosji i Ukrainie, alergicznie zareagowali na pierwsze doniesienia o konflikcie, co skłoniło do klasycznego „risk-off’u”, czyli wyprzedaży aktywów ryzykownych i walut lokalnych. Z drugiej strony zyskiwały aktywa bezpieczne, do których zwyczajowo zalicza się m.in. obligacje skarbowe dużych krajów zachodnich, których notowania powinny zyskiwać wraz z przepływem kapitału w tę stronę. Po ogłoszeniu pierwszego pakietu sankcji sytuacja się odwróciła. Na pewno więc do momentu podpisania porozumienia o zawieszeniu broni możemy oczekiwać utrzymywania się podwyższonej zmienności na rynkach finansowych, starających się na bieżąco dyskontować napływające informacje.
W skali globalnej głównym skutkiem wykluczenia Rosji z handlu międzynarodowego będzie przede wszystkim presja na koszty energii i w konsekwencji wzrost inflacji, gdyż Rosja jest jednym z największych na świecie producentów i eksporterów surowców energetycznych (przede wszystkim ropy i gazu ziemnego). Ważne będzie również zachowanie się banków centralnych na świecie. Na obecnym etapie wydarzenia w Ukrainie zdają się nie wpływać na politykę stóp procentowych ECB i Fed, choć w Stanach Zjednoczonych pojawiają się już głosy o możliwej konieczności wolniejszego podnoszenia stóp procentowych od wcześniejszych założeń. Ewentualne ograniczenie tempa zacieśniania przez banki centralne powinno wspierać ceny obligacji.
Materiał jest prezentowany w celach marketingowych, nie stanowi umowy ani nie jest dokumentem informacyjnym wymaganym na mocy przepisów prawa. Materiał nie powinien być wyłączną podstawą podejmowania decyzji inwestycyjnych. Bieżący skład portfeli funduszy Santander publikowany jest co miesiąc na stronie Santander.pl/TFI.
Wartość aktywów netto niektórych subfunduszy funduszy Santander cechuje się dużą zmiennością ze względu na skład portfela inwestycyjnego. Niektóre subfundusze mogą inwestować więcej, niż 35% aktywów w papiery wartościowe emitowane, gwarantowane lub poręczane przez Skarb Państwa lub NBP. Korzyściom wynikającym z inwestowania w jednostki uczestnictwa towarzyszą również ryzyka. Opis czynników ryzyka, dane finansowe oraz informacje na temat opłat znajdują się w prospektach informacyjnych, kluczowych informacjach dla inwestorów oraz tabelach opłat dostępnych w języku polskim na Santander.pl/TFI/dokumenty i u dystrybutorów funduszy Santander. Streszczenie praw inwestorów znajduje się w prospekcie informacyjnym (Rozdział III, pkt 4).
Fundusze nie gwarantują realizacji założonego celu inwestycyjnego ani uzyskania określonego wyniku inwestycyjnego, a przyszłe wyniki podlegają opodatkowaniu, które zależy od sytuacji osobistej każdego inwestora i które może ulec zmianie w przyszłości. Przed podjęciem decyzji inwestycyjnej uczestnik powinien wziąć pod uwagę opłaty związane z subfunduszem oraz uwzględnić ewentualne opodatkowanie zysku. Uczestnik musi liczyć się z możliwością straty przynajmniej części wpłaconych środków. Inwestując w fundusze inwestycyjne uczestnik nabywa jednostki uczestnictwa tych funduszy, a nie aktywa bazowe będące przedmiotem inwestycji samego funduszu.
Niniejszy dokument nie może być kopiowany, cytowany lub rozpowszechniany w jakikolwiek sposób bez uprzedniego pisemnego zezwolenia Santander TFI S.A. Informacje zawarte w dokumencie są dobierane zgodnie z najlepszą wiedzą jego autorów i pochodzą ze źródeł uznawanych za wiarygodne, jakkolwiek autorzy nie gwarantują ich dokładności i kompletności. Autorzy nie ponoszą odpowiedzialności za skutki decyzji inwestycyjnych podjętych wskutek interpretacji niniejszego dokumentu.
2022 © Santander Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółka Akcyjna. Wszelkie prawa zastrzeżone. Nazwa Santander i logo „płomień” są zarejestrowanymi znakami towarowymi.